O szkole

 

 

Budynek szkoły został wybudowany w 1909 roku dla działającej w Krasiczynie szkoły ludowej. Wzniesiony w okresie autonomii galicyjskiej od samego początku był chlubą miejscowości. Gdy kraj odzyskał niepodległość, szkoła w Krasiczynie, reprezentowała oświatę, do której dopiero zmierzało scalone, pozaborowe, polskie szkolnictwo. W lokalnym środowisku spełniała rolę centrum życia kulturalnego, a pracujący w niej nauczyciele poprzez swoją działalność społeczną, patriotyczną, filantropijną i religijną, byli zawsze blisko miejscowej społeczności. Swoje istnienie szkoła zawdzięcza ludziom, którzy okazali się światli, dalekowzroczni, zapobiegliwi i wytrwali. Którzy kierowali się maksymą „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”.

 

Omawiając historię obecnej szkoły, konieczne stało się naświetlenie genezy jej powstania. Jak się okazuje tradycje krasiczyńskiego szkolnictwa sięgają I połowy XVII wieku. Szkoła powstała w 1909 roku, ale jej dzieje od samego początku były związane z wcześniejszymi dziejami Krasiczyna, okolicznych wiosek oraz ojczyzny. Zmieniające się warunki społeczne, gospodarcze i polityczne kształtowały i nadal kształtują oblicze placówki.

 

W związku z planowanym przywróceniem św. Jadwigi Królowej jako patronki Szkoły Podstawowej w Krasiczynie (w 2009 r.), podjęto trud opracowania monografii szkoły. Autorkami monografii są Jolanta Buczyńska i Krystyna Partyka, które nie posiadają żadnego doświadczenia w pisaniu tego typu publikacji. Podjęły się tego zadania amatorsko, z pobudek czysto uczuciowych, jako absolwentki, a obecnie nauczycielki tej szkoły. Podczas pracy przyświecała im myśl, aby przeszłość i tradycje szkoły „ocalić od zapomnienia”.

 

Monografia składa się z III rozdziałów.

W pierwszym rozdziale został przedstawiony rys historyczny szkolnictwa w Krasiczynie, począwszy od pierwszych wzmianek o szkole, aż do momentu zakończenia okupacji hitlerowskiej w czasie II wojny światowej. W tym okresie czasowym pojawia się obecnie działająca szkoła. Jej historia jest w komponowana w życie miejscowości, dlatego została potraktowana jako ciągłość istniejących już tradycji pedagogicznych w Krasiczynie.

 

Rozdział II zawiera obraz przeobrażeń jakim poddawana była szkoła od czasów powojennych do dnia dzisiejszego, w zależności od zmian politycznych, społecznych i ideologicznych.

 

W ostatnim rozdziale podjęto próbę odtworzenia listy nauczycieli uczących w szkole od 1909 roku oraz przedstawienie absolwentów szkoły od najwcześniejszych lat powojennych.

 

Szczery obiektywizm pozwala przypuszczać, że monografia zawiera wiele zagadek, brakujących faktów, a nawet mogą się zdarzyć przekłamania. Jest to spowodowane ubogą i niepełną dokumentacją, dotyczącą dziejów szkoły.

 

Praca powstała na podstawie materiałów z archiwum szkolnego tj.: protokołów czynności, korespondencji i preliminarzy prowadzonych przez Radę Szkolną Miejscową w Krasiczynie w latach 1893-1913, statystyki szkoły z lat 1942 -1972, dotyczącej ruchu uczniów i rocznej klasyfikacji, księgi protokołów z posiedzeń Rad Pedagogicznych od roku 1952-2008 oraz arkuszy ocen absolwentów.

 

Dzięki uprzejmości Sióstr Służebniczek NMP ze Starej Wsi, dysponowano maszynopisem dziejów placówki sióstr w Krasiczynie, autorstwa s. Elżbiety Korobij, który pomógł odtworzyć zarys szkolnictwa ludowego w Krasiczynie.

 

W celu nakreślenia tła historycznego epoki, korzystano z książki Edmunda Juśko: „Wpływ szkolnictwa ludowego autonomicznej Galicji na kształt polskiej szkoły powszechnej w latach 1918-1922”  i artykułu Jerzego Motylewicza : „Krasiczyn w drugiej połowie XVIII wieku. Zarys wybranych problemów z dziejów miasta”.

Cały okres I wojny światowej i lat międzywojennych był najtrudniejszy do opisania. Nie istnieją żadne dokumenty szkolne, ani zapiski z tego okresu. Rys historyczny tych lat, udało się przedstawić w oparciu o nieliczne świadectwa i zawiadomienia szkolne absolwentów z 1918-1932 roku. Dzieje szkoły z czasów II wojny światowej i lat powojennych, pomogły odtworzyć wspomnienia absolwentek, pań: Jadwigi Kuriańczyk, Bronisławy Mazuryk i Romany Pieczyńskiej.

 

Materiały dotyczące budowy i rozbudowy szkoły udostępnił ks. Prałat Stanisław Bartmiński, który również udzielał cennych wskazówek.

 

Począwszy od lat siedemdziesiątych, opracowanie zawiera osobiste wspomnienia autorek i ich wiedzę na temat szkoły.

Na pewno istnieją dokumenty, do których autorki nie dotarły. Mogą one znajdować się na przykład w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym we Lwowie albo w prywatnych, domowych zbiorach.

 

Karty monografii są więc otwarte i przygotowane do rozszerzenia zawartych w nich informacji.

                                                                          

 

(Przeredagowany wstęp do monografii szkoły)